آزادی بیان برای اعتراض به افترا حق ماست

در چند روز گذشته، انتشار بیانیه جمعی – که تاکنون به امضای بیش از 130 کنشگر حوزه‌های مختلف رسیده- در اعتراض به دادن امکان سخنرانی در بنیاد پژوهش‌های زنان ایران به فردی که مرتکب افترا شده، باعث ایجاد بحث‌هایی در برخی از شبکه‌های اجتماعی شده است. از آنجایی که معتقدم بخش بزرگی از این بحث‌ها ناشی از سوءتفاهم نسبت به مبانی حقوقی بیانیه اعتراضی بوده است، تلاش کردم به طور مختصر، این مبانی را روشن کنم.
1. افترا چیست و تفاوت آن با توهین و نقد چه می‌باشد؟
تعریف حقوقی «افترا»، انتساب عمل مجرمانه به یک فرد بدون سند و مدرک است. یعنی اگر شخصی، به دیگری انجام کاری را نسبت دهد که آن کار در قانون جرم است و سند و مدرکی برای حرف خود ارائه نکند، مرتکب افترا شده و «مفتری» خوانده می‌شود. افترا به دلیل این‌که به حرمت و حیثیت فرد قربانی آن خدشه ای جبران ناپذیر وارد می‌کند در حالی که او کاملا از حق دفاع از خود محروم است و هیچ راهی برای دفاع ندارد، از نظر قوانین تمامی کشورها، یک جرم جدی محسوب می‌شود. تفاوت افترا با توهین و فحاشی این است که در توهین، که یک نوع خشونت کلامی محسوب می‌شود، از ابزار زبان برای تحقیر و خوارکردن فرد مورد هدف توهین استفاده می شود اما جرمی به او نسبت داده نمی‌شود. اگر بخواهیم افترا و توهین را با مثال‌هایی با هم مقایسه کنیم، اینکه درباره کسی گفته شود که مرتکب تجاوز یا فساد مالی شده، چون تجاوز و فساد مالی جرم و قابل مجازات هستند، اگر گوینده این ادعاها مدرکی برای اثبات حرف خود ارائه نکند، مفتری محسوب می‌شود. اما اگر به کسی بگویند «خائن»، «وطن فروش»، «بی شعور» و… با اینکه همه اینها فحاشی و توهین محسوب می‌شود و به قصد تحقیر یا منکوب و مرعوب کردن بیان شده‌اند، اما چون خیانت، وطن فروشی و بی‌شعور بودن جرم نیستند، افترا محسوب نمی‌شوند.
از نظر قوانین بسیاری از کشورها، در سلسله مراتب خشونت کلامی، افترا به دلیل جدیت لطمه‌ای که به حیثیت و آبروی شخص قربانی وارد می‌آورد، بالاترین و شدیدترین برخوردها را با مفتری در پی دارد در حالی که توهین یا فحاشی، به آن اندازه جدی محسوب نمی‌شوند و حتی در مواردی، به عنوان نقد غیرسازنده و مخرب طبقه‌بندی شده و در محدوده آزادی بیان جای می‌گیرند.
در ارتکاب جرم افترا، هیچ تفاوتی ندارد که مفتری، نسبت مجرمانه را به قربانی در یک مکالمه خصوصی بدهد و یا در یک روزنامه با تیراژ میلیونی چاپ کند. در هر دو مورد، عمل افترا اتفاق افتاده‌است و این تنها در میزان مجازات و خسارت تاثیر دارد. کما اینکه در یکی از جالب‌ترین احکامی که در این زمینه صادر شده، دادگاهی در کانادا، سفیر این کشور در گواتمالا را به عنوان «مفتری» به پرداخت خسارت محکوم کرد زیرا در یک مکالمه خصوصی به یک دانشجو و در مکالمه تلفنی دیگر به یک اسقف کاتولیک گفته بود که کارگر زن گواتمالایی که شخصیت یک فیلم مستند درباره نقض حقوق مردم بومی گواتمالا توسط یک شرکت معدنی کانادایی بود، ادعاهای دروغ کرده و بازیگری است که پول گرفته است.
با ظهور و گسترش رسانه‌ها و ارتباطات آنلاین، دادگاه‌ها در کشورهای مختلف ناگزیر شدند قوانینی که تا آن زمان تنها درباره نشریات چاپی یا سخنرانی در فضاهای عمومی بود را درباره پرونده‌های افترا در فضای مجازی نیز اعمال کنند. خوشبختانه در حال حاضر مجموعه‌ای غنی از آرای دادگاه‌ها در کشورهای مختلف در مورد افترا از طریق ارتباطات مجازی به وجود آمده است. یکی از مواردی که در آرای دادگاه ها تثبیت شده، وارد آوردن نسبت مجرمانه به کسی در چت و ای‌میل های شخصی و خصوصی و نیز فوروارد کردن و ارسال مطالب افترا آمیز بدون ضمیمه کردن اسناد آن است.
2. جزییات پرونده مورد بحث
با توجه به اینکه در یک بیانیه اعتراضی کوتاه، امکان ارائه تمامی جزییات پرونده ای که به آن اشاره رفته و بر پایه آن گفته شده بود که چون یکی از سخنرانان کنفرانس بنیاد پژوهش‌ها سابقه مستند و مسلم افترا دارد، شایستگی سخنرانی در این کنفرانس را ندارد نبود، در اینجا مرور کوتاهی بر این پرونده خواهم داشت. تمامی واقعیات زیر (غیر از آخرین مورد) براساس اسناد دادگاهی در کاناداست که به شکایت شادی امین از یک شخص مقیم تورنتو و از اداره کنندگان وب‌سایتی که از سال 2015 به این طرف به انتشار مطالب افتراآمیز علیه او اشتغال دارد رسیدگی کرده و به نفع او حکم داده است. در این وب‌سایت به شکل سازمان یافته ای بیش از 50 مطلب علیه وی منتشر شده است. مطالبی که بارها در شبکه های اجتماعی دیگر بازنشر شده‌اند.
الف- در تاریخ 18 مه 2015 ، از ای میلی با آدرس mahnazfri@gmail.com، و بدون هیچگونه توضیحی، مطلبی به شکل نامه ای از یک فرد ناشناس دیگر به یک فرد مقیم تورنتو ارسال می‌شود که در آن، فرد ناشناس به شادی امین، فعال جنبش زنان و ال‌جی‌بی‌تی اتهام می زند که در خانه اش در آلمان به وی تجاوز کرده، دوربین مخفی در اتاق خوابش کار گذاشته بوده و از وضعیت او به عنوان یک پناهنده که به کمک نیاز داشته، سوءاستفاده کرده است. (لینک تصویر ای میل) لازم به ذکر است که این ای‌میل از سوی خود متهم به دادگاه ارائه شده بود.
ب- در تاریخ 23 مه 2015، فرد مقیم تورنتو که در نهایت در دادگاه محکوم به پرداخت خسارت به خاطر وارد آوردن افترا به شادی امین شد، در پاسخ این ای میل می‌نویسد:
«ممنونم مهناز جان
لطفا این نامه را از طرف من برای این دوستمان بفرست.
دوست ناشناخته من
نامه شما را خواندم و واقعا متاسف شدم. از تو از صمیم قلب عذرخواهی می کنم بابت این تجربیات تلخ و شرمنده ام. شرمنده از اینکه بعد از این همه سال نتوانسته ام کاری کنم که این ظلم و ناحقی ها پایان یابد.
از تو خواهش می کنم که قوی باشی و در کنار هم تلاش کنیم که دیگران در این دام نیفتند. خواهش می کنم که بار دیگر از تجربیاتت بنویس و از دیگر دوستانی که می‌شناسی و آن‌ها تجربیات تلخی داشتند خواهش کنی که بنویسند. من مطلب تو و چند نفر دیگر را که دریافت کرده‌ام برای چند سازمان و گروه فرستاده‌ام تا پیگیری کنند.»
ج- در تاریخ 8 ژوئن 2015، این مطلب عینا و تنها با حذف کلمه «دیلدو» و به جای آن سه نقطه گذاشتن، در وب‌سایتی که موضوع شکایت در دادگاه کانادا بود، با تیتر»آن تخت با آن روکش بنفش و دیوار رنگی» بدون ذکر نام نویسنده انتشار می‌یابد.
د- در تاریخ 15 ژانویه 2018، در جلسه دادگاه تورنتو، جزییات بیشتری درباره این موضوع روشن می‌شود. این بخش، از اسناد دادگاه استخراج و ترجمه شده است؛ جایی که متهم در حال پاسخگویی به سئوالات است:
«ج: در موضوع نامه ای که از آدرس mahnazfri@gmail.com به ای میل من در 18 مه رسیده بود….من آن نامه را از یکی از همکارانمان که یک فعال ال جی بی تی در سوئد است دریافت کردم. اسم کوچک او مهناز است: م. ه. ن. ا. ز. و فامیلی اش قزلو است: ق.، ز.، ل. ل. و.
….
س: و شما گفتید که «من از نامه تجاوز دفاع می کنم و من آن را روی فیس‌بوکم پست کردم و من با نویسنده آن در ارتباطم و او را به روان درمانگر معرفی کردم.»
ج: تعداد زیادی از اشخاص با من تماس می‌گرفتند و آن نامه مشخص و مکالمات مربوط به آن بین من و خانم مهناز قزلو، (تلفظ الفبایی برای دادگاه) میم. ه. نون. الف.ز. ، مهناز و قاف. ز. لام. لام. واو، قزلو بود و من به آن پاسخ دادم، به نویسنده ناشناس آن نامه، و از خانم قزلو خواستم جوابم را برای او بفرستد. من همیشه این کار را می‌کنم چون این گونه افراد از نظر احساسی یا جنسی یا هرچیز دیگری که برایشان اتفاق افتاده، آسیب‌پذیرند.
س: نامه مربوط به «روتختی بنفش».
ج: درباره نامه‌‌ «روتختی بنفش»، بله، از مهناز قزلو دریافت کردم و درباره آنها با خانم قزلو صحبت کردم و بعد با چندین نفر دیگر حرف زدم. …
س: شما هنگام بررسی درباره مقاله مربوط به روتختی بنفش، دقیقا با چه کسی صحبت کردید؟
ج: یکی از آنها خانم قزلو بود.
منشس دادگاه: اسم را هجی کنید لطفا.
ج: ق ز ل و
س: آیا شما خودتان به طور مستقل هیچ تحقیقی برای دریافت صحت و سقم نامه مربوط به « روتختی بنفش» انجام دادید؟
ج: من در این‌باره با خانم قزلو صحبت کردم. او نامه را از یکی از آشنایانش دریافت کرده بود. ما درباره نامه حرف زدیم و او گفت فردی که آن متن را نوشته، مرد یا زن، مورد سواستفاده قرار گرفته. و اینکه مشاور هنگام مشاوره دادن به آن شخص با او رابطه داشته عمل صحیحی نبوده است. من هم همینطور فکر می‌کردم.
ج: من توضیح دادم. خانم قزلو برای من ایمیلی را فوروارد کرد و بعد با هم تلفنی صحبت کردیم. بعد من در نامه‌ای به آن ایمیل پاسخ دادم. نامه اینطور شروع می‌شد که «دوست ناشناس عزیزم». من از خانم قزلو خواستم نامه را برای آن شخص بفرستد.
س: شما …
ج: و بعد من دوباره تلفنی با خانم قزلو صحبت کردم و به ایشان شماره تلفن چند مشاور را دادم که آنها را به هم مرتبط کند.
س: پس شما هرگز این شخص را ملاقات نکردید؟
ج: خیر.
س: شما با آنها حرف نزدید؟
ج: خیر.
س: برایشان چیزی ننوشتید؟
ج: برای آن شخص خاص چیزی نوشتم و از خانم قزلو خواستم ایشان پیام مرا را برایش فوروارد کند.
س: پس شما هیچ‌وقت مستقیما با آن شخص تماس نداشته‌اید؟
ج: ببخشید متوجه نشدم.
س: شما هیچ‌وقت مستقیما با آن شخص تماس نداشته‌اید؟
ج: گفتید غیرمستقیم؟
س: مستقیم.
ج: مستقیم؟ خیر.»
د- در 17 آوریل 2018، دادگاه تورنتو درباره این پرونده حکم خود را صادر کرد. در این حکم، قاضی 1) وب سایتی که بیش از 50 مطلب علیه شادی امین منتشر کرده، یک وب سایت افترا شناخته است. 2) فرد مقیم تورنتو، به عنوان مسئول وب سایت افتراآمیز شناخته شده و به همین دلیل او را به پرداخت 25 هزار دلار خسارت به شادی امین و همینطور هزینه های دادگاه محکوم کرده است. 3) در مورد مطلب خاص «آن تخت با آن روکش بنفش و دیوار رنگی»، دادگاه چنین حکم داده است:
– بند 89- متهم پذیرفت که نامه روتختی بنفش را در ای‌میلش پیش از اینکه در وب سایت افتراآمیز منتشر شود داشته است. او این نامه را در 18 مه 2015 دریافت کرده‌است. او شهادت داد که نامه را از همکارش در سوئد که یک فعال ال جی بی تی ایرانی است دریافت کرده است. وب سایت افترا آمیز در 21 مه ساخته شده و در 23 مه، او به نامه ای که درباره دیوار بنفش است پاسخ داده و گفته است که نامه های بیشتری از این دست برایش بفرستند. در 8 ژوئن 2015، همان نامه دیوار بنفش در وب سایت افتراآمیز منتشر شده و در 14 ژوئن، متهم لینک آن را روی فیس بوک خود قرار داده است.
– بند 125- با اعمال قوانین کانادا برای تشخیص افتراآمیز بودن یک مطلب، من حکم می‌کنم که این مطلب، قطعا افتراآمیز است. نویسنده ادعا می کند که به‌وسیله خانم امین مورد تجاوز قرار گرفته، و اینکه خانم امین به او تجاوز روحی کرده است. این مقاله می‌گوید که خانم امین رابطه خصوصی و جنسی با مراجعانش برقرار می‌کند و از مردان همجنس‌گرا و افراد دوجنس‌گرا متنفر است. در نهایت این مقاله ادعا می‌کند که خانم امین یک دوربین مخفی در اتاق خوابش کار گذاشته که از کسانی که به دیدنش می‌آیند بدون اطلاع یا رضایتشان فیلم می‌گیرد.
– بند 129- متهم نتوانست برای هیچیک از مطالب منتشر شده در این وب سایت، مدارکی ارائه کند که این ادعاها واقعیت دارند و به دادگاه ثابت کند.
به طور خلاصه، حکم و اسناد دادگاه کانادا اثبات می‌کند که؛ 1) شادی امین، با متهم شدن به اینکه مرتکب تجاوز، سوءاستفاده از موقعیت، کارگذاشتن دوربین در خانه خود بدون اطلاع و رضایت مراجعان شده،و بدون اینکه اصلا در جریان قرار گیرد و فرصت دفاع از حیثیت خود را داشته باشد، قربانی افترا شده است. 2) مطلب افتراآمیز در ابتدا توسط سخنران مورد مورد بحث کنفرانس بنیادپژوهش‌ها، برای محکوم پرونده دادگاه کانادا فرستاده شده و سپس، در وب سایت افتراآمیز منتشر شده است. همان طور که گفته شد، براساس قوانین و آرای مربوطه، دادن نسبت مجرمانه به یک شخص حتی در ای‌میل و چت‌های خصوصی حتی اگر فوروارد کردن یا نقل قول از دیگری باشد، باز هم مصداق افترا محسوب می‌شود. (برای اطلاع بیشتر از این آرا، به ارجاعات قاضی در همین پرونده درباره چت خصوصی بین متهم و شخصی دیگر که در آن درباره شادی امین صحبت کرده‌اند و قاضی آن چت را هم مصداق افترا دانسته است مراجعه کنید.) 3) سخنران مورد بحث، نه فقط با انتشار این مطلب در وب سایت افتراآمیز هیچگاه نه پس از انتشار و نه تاکنون مخالفتی نکرده است، بلکه خود اخیرا در مطلبی دیگر منتشر شده در وب سایت پژواک ایران، به شکلی علنی و عمومی از اتهام تجاوز و سایر اتهامات مندرج در آن نامه‌ای را که در دادگاه حکم به دروغ و افتراآمیز بودن آن داده شده دفاع می کند. وی می‌نویسد:
«…نامه ای از میان ای‌میل‌ها و چت‌ها و پیام‌ها توسط یکی از پناهجویان در ترکیه بدستم رسید که مرا شگفت زده کرد!
من قصد انتشار دوباره‌ی این نامه را ندارم چنانچه هرگز نداشته ام اما هم من و هم خانم شادی امین و هم برخی دوستان نزدیک وی کاملن واقف هستیم که نویسنده ی نامه چه کسی است، در صورتی که خانم شادی امین مرا مجبور کند بطور سلسله وار به انتشار تمام واقعیات با اسناد و مدارک و عکس و نام و غیره به طور مفصل خواهم پرداخت.
خانم شادی امین خود به هویت نویسنده آگاه است و بهتر از هر کسی می داند آنچه او نوشته حقیقت دارد. رابطه ی نویسنده‌ی نامه و خانم شادی امین قابل انکار نیست. نویسنده ی نامه ضمن توصیف رابطه اش با شادی امین آن را تجاوز روانی به خود توصیف کرده است. من یا دیگری نمی‌توانیم راجع به احساسات یک نفر داوری کنیم.» (نقل قول مستقیم از مطلب یادشده)
به طور خلاصه، او در حالی اصرار بر درست بودن این اتهام با ارجاع به نامه‌ای که خودش برای مسئول وب سایت افتراآمیز فرستاده دارد که هیچ سند و مدرکی ارائه نمی‌دهد و به همین دلیل، از نظر حقوقی یک بار دیگر مرتکب افترا می شود.
3. آزادی بیان و عدم آزادی در وارد آوردن افترا
آزادی بیان، حق ذاتی انسان‌هاست که هیچ‌کس و در هیچ شرایطی نمی‌تواند آن را از آنان سلب کند. قطعا امضا کنندگان نامه عمیقا به این حق باور دارند و برای تحقق آن برای همگان حتی برای مجرمان هم می‌کوشند. اما استفاده از حق آزادی بیان نمی‌تواند و نباید به حق آزادی وارد آوردن افترا و اعمال خشونت کلامی منجر شود. هیچ‌کس حق ندارد با سوءاستفاده از حق خود برای آزادی بیان، به افترا دست بزند.
فضاهای علمی و پژوهشی همواره یکی از اصلی‌ترین مشوقان ترویج آزادی بیان بوده و هستند. در این فضاهاست که اصلی‌ترین مباحث فکری دنیای امروز در تضارب آرای متفاوت و متضاد شکل می‌گیرد. با این وجود، در همین فضاهای عملی و پژوهشی، همواره مقررات مدون، روشن و پیشرویی درباره اصول ناظر بر دعوت از سخنرانان و نیز، پس گرفتن دعوت از آنان در مواردی که سخنران سابقه خشونت، نفرت پراکنی یا سایر موارد نقض حقوق دیگران را داشته باشد وجود دارد. مبنای حقوقی این گونه تصمیمات، تفاوت بنیادین میان «حق آزادی بیان» و «امتیاز» اعتبارگرفتن از یک سخنرانی یا شرکت در یک کنفرانس» است. در واقع این حق برگزارکنندگان هر کنفرانس یا برنامه‌ ای است که این امتیاز را هر زمانی بخواهند به کسی بدهند، یا هر وقت بخواهند از او باز پس بگیرند.
به عنوان مثال، در مرامنامه دانشگاه لیورپول درباره آزادی بیان و مقررات حاکم بر سخنرانی‌ها و کنفرانس‌ها آمده است که اگر مسئول برنامه‌ای بر این باور باشد که «سخنران قبلا در عرصه عمومی مطالبی که خشونت علیه دیگران را ترویج می‌دهد منتشر کرده است» باید با مسئولان بالاتر دانشگاه تماس بگیرد و پس از طی مراحل مشخص شده در مرامنامه از جمله انجام بررسی دقیق و شفاف، در صورتی که لازم باشد، سخنرانی یاد شده را لغو کند.
انجمن‌های علمی و بنیادهای پژوهشی در سراسر دنیا نیز همواره از اصول و موازین روشن و نوشته شده در انتخاب سخنرانان خود پیروی کرده‌اند و در صورتی که یک سخنران رفتاری خلاف آن اصول یا خلاف روح اساسنامه و اهداف آن انجمن ها انجام داده باشد، از دادن تریبون به وی خودداری کرده‌اند.
به عنوان مثال در سال 2016، یک کنفرانس علمی با عنوان «کنفرانس شمال شرق درباره دانش و تردید“، سخنرانی پروفسور ریچارد داوکینز، استاد سرشناس بیولوژی دانشگاه آکسفورد را به خاطر به اشتراک گذاشتن یک ویدئو در اکانت توییتر خود که در آن به فمینیست‌ها توهین شده بود را حتی با اینکه به فاصله کوتاهی آن را برداشت، لغو کرد. در بیانیه این کنفرانس علمی آمده است:
«ما قویا به آزادی بیان و سخن، حتی اگر دیدگاه‌های غیرمعمول یا حتی برخورنده را بازتاب دهد معتقدیم. اما رویکردی که در این ویدئو بیان شده، ارزش‌های کنفرانس ما و سازمان‌های حامی این کنفرانس را نمایندگی نمی‌کند.»
رییس دانشگاه شیکاگو در پیامی که خطاب به دانشجویان جدیدالورود نوشته: «یکی از خصایص معرفه دانشگاه شیکاگو، تعهد ما برای آزادی پرسشگری و بیان است. اما متمدنانه بودن و احترام متقابل برای همه ما موضوعی اساسی است، و آزادی بیان به معنای آزادی آزار و تهدید دیگران نیست.»
در گزارشی که به تازگی توسط عفو بین الملل درباره خشونت سایبری علیه زنان منتشر شده، آمده است که توهین در فضای اینترنت جزء گفتمان مدنی محسوب نمی‌شود. هرکسی می‌تواند از حق آزادی بیان و اندیشه استفاده کند اما خشونت‌ورزی و توهین سایبری ناقض اصل آزادی بیان است. بر همین اساس، عفو بین‌الملل در تلاش برای ایجاد روندی است که توئیتر و سایر شرکت‌ها اقدام به حذف سخنان توهین‌آمیز کرده و تضمین کنند با اقداماتی نظیر بستن حساب کاربر یا حذف محتوای توهین‌آمیز، کاربر را در قبال تولید چنین محتوایی مسئول دانسته و به او هشدار می‌دهند.
با وجود همه این تجارب مراکز علمی جهانی و کمپین‌هایی که فمینیست‌ها و مدافعان حقوق بشر در سراسر جهان درباره خشونت سایبری دنبال می‌کنند، مشخص نیست به چه دلیل بنیاد پژوهش‌های زنان ایران پیش از آنکه تصمیم بگیرد تریبون عمومی خود را در اختیار سخنرانی با سابقه ارتکاب افترا قرار دهد، این دغدغه‌ها و مسئولیت‌ها را مد نظر نداشته است.
2. نقائص حقوقی جوابیه بنیاد پژوهش‌های زنان
در پاسخ بیانیه اعتراضی، بنیاد پژوهش‌های زنان یک اطلاعیه مطبوعاتی منتشر کرده که در آن آمده است: «اینک روزها و روزهاست که دوستان این کمیته با ما و دیگر یاران بنیاد، به چند و چون و ‌رایزنی درباره این اعتراض هم پرداخته اند. نتیجه این است که نمی‌توان به جای دادگاهی صالح در جایگاه قاضی نشست و حکم حذف را صادر کرد.»
این استدلال که از آنجا که حکمی در دادگاه علیه سخنران موردنظر صادر نشده است نمی‌توان درباره او قضاوت کرد، از نظر حقوقی نقائص عدیده دارد. پیش از بیان نکات حقوقی که نادرست بودن استدلال بالا را ثابت می‌کند، مجددا مرور دو واقعیت (سند) لازم است:
الف- همانطور که در بیانیه اعتراضی آمده، اسناد دادگاهی که در ژانویه امسال در تورنتو منتشر شد، همکاری فرد مورد بحث را در تهیه مطالب افتراآمیز با متهم پرونده برملا کرد.
ب- فرد مذکور نیز اخیرا خود به نقش داشتن در تهیه و انتشار این مطالب اذعان کرده و باردیگر اتهام تجاوز، آزار جنسی روانی، کارگذاشتن دوربین مخفی در اتاق خواب و سوءاستفاده از یک پناهنده را با طرح درست بودن آن نامه مورد تایید قرار داده است. کلیه این اتهامات قبلا طبق رای یک دادگاه کانادایی، دروغ و به همین دلیل، افترا‌آمیز دانسته شده است.
بر اساس نظام حقوقی بسیاری از کشورهای غربی، این عمل قطعا به منزله افترازنی تلقی می‌شود. بنابراین، از نظر سندیت (فکت‌های موجود)، حکم دادگاه و اعتراف خود این شخص، برای اینکه هر عقل سلیمی را به این نتیجه برساند که وی «مفتری» است کافی است و برای این امر، نیازی به تشکیل یک دادگاه دیگر و صدور حکم محکومیت علیه شخص او وجود ندارد. تنها دستور به پرداخت خسارت و دیگر اقدامات جبرانی است که مستلزم محاکمه وی و صدور حکم در دادگاه است. با این حال اعضای جامعه نمی‌توانند و نباید وانمود کنند که این فرد در حقیقت عمل خلافی مرتکب نشده است. در نمونه‌ای مشابه، هنگامی که ناظم مدرسه ای در مقابل دوربین والدین، به آزار جنسی دانش آموزان اعتراف می‌کند و صدا و تصویر او در اختیار عموم قرار می گیرد، آیا می‌توانیم به خشونتی که دیده‌ایم و شنیده‌ایم هیچ واکنشی نشان ندهیم چون هنوز حکمی علیه آن مرد در دادگاه صادر نشده است؟ قطعا پاسخ این سئوال، منفی است. برهمین اساس است که در رابطه با این افترازنی مسلم نیز نمی‌توان وانمود به “بی‌طرفی” کرد و با سکوت از کنارش گذشت.
در رابطه با چگونگی این واکنش البته باید به تفاوت مجازات قانونی با پاسخگویی اجتماعی توجه داشت. اگر به همان مثال بالا برگردیم، واضح است مردی که در ملاعام به آزارجنسی کودکان توسط خودش صحه می گذارد، هراندازه عمل شنیعی انجام داده باشد نباید به این دلیل مورد خشونت فیزیکی یا روانی قرار گیرد. همچنین پیش از محاکمه در یک دادگاه عادلانه نباید حق آزادی از او سلب شود یا مورد مجازات‌های تنبیهی واقع شود. اما این همه به معنای آن نیست که قبل از تشکیل دادگاه و صدور حکم این فرد باید از اعتبار و احترام سابق برخوردار باشد گویی هیچ اتفاقی رخ نداده است. همچنین معنایش این نیست که ما به عنوان اعضای جامعه نباید از او انتظار پاسخگویی و نقد عملکرد خود داشته باشیم. برای مثال کاملا منطقی است که مرد آزارگرجنسی دانش آموزان، افتخار حضور در کنفرانس حقوق کودکان را نداشته باشد و به او اجازه داده نشود درباره مسائلی مانند عدم خشونت که در تضاد مشخص با رفتار و کلام اوست، تریبونی را اشغال کند. همچنین کاملا منطقی است که به رفتارهایش اعتراض شود و اگر از خود دفاع کرد و به اعمال خشونت‌آمیز و مشخصا غیرقانونی خود ادامه داد در برابر او ساکت نماند.
این مثال کاملا مشابه موضوعی است که در این کنفرانس با آن مواجهیم. ما بر اساس مدارک دادگاه کانادایی و نوشته‌های اخیر سخنران موردنظر می‌دانیم وی اتهامات و ادعایی علیه یکی از فعالان جنبش زنان و ال جی بی تی مطرح کرده که دادگاهی کانادایی آنها را مصداق مسلم افترا دانسته است. با این حال کنفرانس بنیاد پژوهش‌های زنان ایران با این استدلال که هنوز علیه خود این فرد و در سوئد اقامه دعوی قانونی نشده اصرار به نادیده گرفتن این حقایق آزاردهنده دارد.
این استدلال نه تنها ناصحیح بلکه به شدت ناعادلانه است، چرا که به قربانی القا می‌کند خشونتی که در فضای عمومی در حق او روا داشته شده و مرتکب، خود به آن اعتراف کرده است هیچ اهمیتی ندارد مگر تا زمانی که او بتواند با صرف هزینه و باقی‌مانده توان روحی و روانی خویش دعوی حقوقی طاقت‌فرسای دیگری اقامه کند و پیروز میدان شود.
3. حق آزادی عقیده و ابراز آن به شیوه‌های مسالمت‌‌آمیز
متاسفانه در چند روز گذشته، امضا کنندگان بیانیه اعتراضی که در آن از شرکت کنندگان در کنفرانس بنیادپژوهش‌ها دعوت شده بوده با استفاده از روش‌های مسالمت آمیز به سخنرانی مورد بحث اعتراض کنند، به طور جمعی یا فردی تحت فشار برای پس گرفتن امضای خود یا مورد تهدید، تحقیر و توهین و هتک حرمت قرار گرفته‌اند. برخی از افراد، انتشار بیانیه اعتراضی را «لشکرکشی»، «عربده‌کشی»، «هوچی گری»، «دادگاه صحرایی»، «حذف فیزیکی»، «اعدام»، «دادگاه انقلاب» و… خوانده‌اند. این در حالی است که آزادی عقیده و ابراز آن به شیوه های مسالمت آمیز، حق تک تک امضا کنندگان نامه و دستاورد قرن‌ها مبارزه جنبش‌های اعتراضی در سراسر جهان بوده است. نوشتن بیانیه جمعی، یکی از ابتدایی‌ترین و رایج‌ترین راه‌های بیان اعتراض بوده و هست. هیچکس حق ندارد که این حق بنیادین را از امضا کنندگان نامه بگیرد و یا با توسل به خشونت کلامی، توهین و تهدید، آن را محدود سازد. کسانی که چنین توهین‌آمیز با امضا کنندگان نامه اعتراضی برخورد می کنند، خود بارها و بارها امضاهایشان را در پای نامه‌های اعتراضی دیگر گذاشته‌اند و از حق خود برای داشتن عقیده و ابراز آن بهره برده‌اند.
در اینجا یادآوری می کنم که اسناد مربوطه پیش از اعلام اسامی نهایی سخنرانان، از سوی شخص قربانی افترا در اختیار برگزارکنندگان کنفرانس قرار داده شده بود و از آن‌ها خواسته شده بود اگر در روند بررسی آن اسناد، توضیح بیشتری لازم دارند، حتما تماس بگیرند. مسئولان کنفرانس هیچگاه تماسی برای اخذ توضیحات بیشتر نگرفتند و پاسخ ندادند که آیا به وظیفه خود در بررسی دقیق اسناد و دادن حق دفاع به هر دو طرف عمل کردند یا خیر. تنها روزها بعد از انتشار برنامه کنفرانس با نام سخنران مذکور بود که پاسخ کوتاهی که حاوی جملاتی شبیه آن چه در اطلاعیه مطبوعاتی بنیاد آمده و در بالا به نقائص حقوقی آن پرداختیم برای قربانی افترا ارسال شد.
ضمنا ذکر این نکته لازم است که نامه اعتراضی در حالی منتشر شد که تمامی تلاش‌های خیرخواهانه برای حل و فصل موضوع از طریق گفت‌و‌گوی درونی و مکاتبات با مسئولان کنفرانس به بن بست خورده بود. قطعا ترجیح همه امضاکنندگان این بود که این موضوع، به شکلی اصولی و بر مبنای قواعدی که در بالا توضیح داده شد، پیش از علنی شدن حل شود. امروز اما، نمی‌توان چیزی دیگر بر این بند افزود جز ابراز تاسف عمیق از این موضوع که یک اعتراض ساده و اصولی به تصمیم غلط کنفرانسی که در براساس اساسنامه اش، پژوهشی و فمینیستی است، به ایجاد چنین فضایی انجامیده است. و البته در عین حال، امیدوار باقی ماند که بحث‌های ایجاد شده حول محور بیانیه اعتراضی، جامعه ایرانی و فعالان فمینیست را در زمینه نحوه برخورد با قربانیان افترا و روش‌های مقابله با آن، حساس‌تر و مسئول‌تر کند.

, , , , , , , , , , , ,

بیان دیدگاه

Stones Aimed at Us: An Overview of the Discourse and Strategies of the Stop , Stoning Forever Campaign, by Shadi Sadr

Religious fundamentalism in Iran is used by the government to control women’s bodies, leading to control over their daily lives. This case study presents The Stop Stoning Forever Campaign and the strategies used to eliminate the stoning provisions from the Islamic Penal Code of Iran.

Read the full article: http://www.awid.org/sites/default/files/atoms/files/feminists_on_the_frontlines_-_overview_of_discourse_and_strategies_-_stop_stoning_forever_campaign.pdf

بیان دیدگاه

و عاطفه، آه …عاطفه!

تصویر عاطفه، همان عکس 3 در 4 روی دفترچه بیمه اش، امروز مدام جلو چشمم است. وکالت خانواده عاطفه سهاله را برعهده داشتم برای پیگیری شکایتشان از قاضی پرونده، رضایی، به دلیل اعدام غیرقانونی او در 16 سالگی و با وجود مشکلات روانی جدی. بار آخری که برای پیگیری پرونده رفتم، بازپرس، چندین پرونده قطور را که گوشه ای تلنبار شده بود نشانم داد و گفت: این قاضی پرونده های شکایت دیگر هم اینجا دارد ولی ما به هیچکدام از جمله شکایت شما، رسیدگی نمی کنیم. خودت را خسته نکن! و مرا، خشمگین و عاجر، فرستاد بیرون.

Juvenile-execution-6
حالا، دیوان عالی کشور رای وحدت رویه داده که تمامی نوجوانان زیر 18 سال که احکام قصاص شان پیش از تصویب قانون مجازات اسلامی در سال 1392، قطعی شده، حق اعاده دادرسی دارند و اگر بتوانند ثابت کنند که در زمان وقوع جرم فاقد آگاهی یا تشخیص لازم بوده اند، مجازات مرگشان لغو خواهد شد. این رای وحدت رویه دیوان که به ابتکار و درخواست چندوکیل دادگستری خوش فکر و متعهد صادر شده، اتفاق بسیار مهمی است. این رای می تواند سرنوشت همه نوجوانان محکوم به اعدامی را که در زندان، منتظرند 18 سالشان تمام شود تا حکم قصاص در موردشان اجرا شود تغییر دهد. با وجود اینکه در چند سال اخیر، رسانه ها، فعالان حقوق بشر و جامعه بین المللی، حساسیت زیادی درباره مساله اعدام نوجوانان در ایران از خود نشان داده اند، این تحول مثبت، بازتاب رسانه ای چندانی نیافته است و به همین دلیل آگاهی زیادی درباره آن وجود ندارد. با اینکه فکر کردن به نوجوانانی که از قصاص خواهند رهید، باعث خوشحالی است اما با حسرتی عمیق نیز همراه است؛ حسرتی از به یادآوردن بهنود شجاعی، دلارادارابی و همه نوجوانان دیگری که اگر امروز هنوز زنده بودند، با این قانون تازه و رای وحدت رویه مربوط به آن، ممکن بود همین روزها از زندان آزاد شوند…و عاطفه، که حتی بدون این قانون و رای تازه، اعدامش خلاف قانون بود و هیچگاه به آن رسیدگی نشد. راستی قاضی حاج رضایی، رییس دادگستری نکا هنوز زنده است؟!
ادامهٔ این ورودی را بخوانید »

۱ دیدگاه

رفراندم اسکاتلند، درسی که باید آموخت

photo (19)

این عکس را ماه گذشته، زمانی که در اسکاتلند بودم، از آپارتمانی در مرکز ادینبورگ انداخته ام. به نظرم این عکس، نماد بارز یک دموکراسی است که در آن، دو همسایه با نظراتی کاملا مخالف (آری و نه) درباره موضوعی به اهمیت استقلال یا عدم استقلال بخش بزرگی از یک کشور، می توانند با صلح، در کنار یکدیگر زندگی کنند، بدون اینکه بهراسند از اینکه نظرشان را با صدای بلند بیان کنند.

در یکی دو ماه گذشته، تا جایی که وقتم اجازه می داده، اخبار و بحثهای مربوط به رفراندوم استقلال اسکاتلند را دنبال کرده ام. رفراندوم دو روز دیگر برگزار می شود و صرفنظر از اینکه نتیجه آن چه باشد، کل روند و بحثهای آن برای من، به عنوان کسی که هیچ نفعی در نتیجه ندارد، بسیار آموزنده بوده است و بر این باورم که نگاه دقیق به این روند و بحثهای آن برای مردم ایران بسیار آموزنده است.

دیشب، دو بار اشکهایم جلو تلویزیون سرازیر شد. یک بار در میانه یکی از مناظره های انتخاباتی بود. رهبران احزاب مختلف (موافق و مخالف استقلال) با یکدیگر و با مردم عادی که در استودیو حضور داشتند و فعالانه در بحثها شرکت می کردند بدون اینکه از چیزی بترسند، رو به روی هم قرار گرفته بودند. هر دو طرف، موافق و مخالف، سخت ترین و صریح ترین استدلالها و سئوالها را آزادانه در مقابل دوربین مطرح می کرد، بدون اینکه بترسد که دیگران بهش حمله کنند، مادر و خواهرش را خطاب قرار دهند یا وقتی از در سالن برود بیرون، پلیس به اتهام اقدام علیه امنیت ملی یا تروریسم یا تشویش اذهان عمومی دستگیرش کند. سیاستمداران، با تحمل واقعا ستودنی، اما صریح و شفاف و بدون تعارف، با مردم و با خودشان، درباره موضوع به اهمیت جدا شدن تقریبا یک سوم یک کشور بحث می کردند و من بی اختیار، اشک می ریختم. به یاد می آوردم سرنوشت بحثهای جامعه ایرانی درباره حقوق ملیت ها و خشونت کلامی و حتی فیزیکی که در تمام آن بحثها که هیچوقت به هیچ جای سازنده ای نمی رسند، موج می زند.

بار دومی که اشکهایم سرازیر شد، وقتی بود که گزارشی را می دیدم از یک تجمع چند هزار نفری در میدان ترافلگار لندن. هزاران نفر انگلیسی که در بینشان، هنرپیشه، ورزشکار و بازیگران معروف هم بودند، جمع شده بودند برای اینکه از اسکاتلندی ها خواهش کنند که از آنها جدا نشوند. گزارشگر، با هر کس که مصاحبه می کرد، روی دو نکته دست می گذاشت: یکی اینکه رای «آری» یا «نه» به استقلال، حق مردم اسکاتلند است و دوم اینکه مردم این کشور، اسکاتلندی ها، ولزی ها و انگلیسی ها، دستاوردهای تاریخی زیادی با یکدیگر داشته اند و خواهش مردم انگلیس این است که اسکاتلندی ها در کنارشان بمانند. سطح تفاهم و تمدن در بحثهای شرکت کنندگان در تجمع، که بیشترشان مردن عادی بودند، صدها برابر بالاتر از بحثهایی بود که در جامعه ایرانی دیده ایم و شنیده ایم. هیچکس رگ گردنش بیرون نمی زد یا طرفداران جدایی را متهم یا مسخره نمی کرد با اینکه ناراحتی عمیقی را در صورت و در لحن مصاحبه شوندگان از احتمال جدایی اسکاتلند کاملا می دیدی و همین، پیام آنها را بسیار تاثیرگذارتر می کرد.

می دانم که دسترسی به بحثها و گزارشهای مربوط به رفراندوم اسکاتلند برای کسانی که در این جزیره زندگی نمی کنند چندان آسان نیست. نمی دانم رسانه های فارسی زبان تا چه حد این بحثها را پوشش داده اند اما امیدوارم همه ما با نگاه «درسی که می توان از دیگران آموخت»، سعی کنیم رفراندوم استقلال اسکاتلند را تعقیب کنیم.

4 دیدگاه

تبعید چه شکلی است؟

photo 1 (1)

صبح. بیدار می شوم. دو شب است درست و حسابی نخوابیده ام. نیم ساعتی در تخت می مانم و فکر می کنم. ته فکر همه این روزها همین است: تبعید چه شکلی است؟ پنج سال پیش، همین روزها بود که زندگی من در تبعید شروع شد.

صبح. طبق معمول توی تخت خواب، ای میلهایم را چک می کنم. ای میلی رسیده که گزارشی است از تجلیل فعالان مدنی از عبدالفتاح سلطانی به همراه چندین عکس. عکس دسته جمعی را بزرگ می کنم، بعضی ها را می شناسم، بعضی ها را نه. از خودم می پرسم: اگر در ایران بودم، آیا در قاب این عکس جا می گرفتم یا مثل خیلی های دیگری که در ایرانند و می شناسمشان، در این عکس غایب بودم؟!

صبح. از در می زنم بیرون. توی آسانسور، عکسی از خودم می گیرم که یادم بماند در پنج سالگی تبعیدم چه شکلی بوده ام، یادم بماند که تبعید، این شکلی است.

صبح. همینطور که به پادکست برنامه رادیویی مورد علاقه ام، Crossing Continents گوش می دهم به سمت ایستگاه مترو می روم. این برنامه درباره تلاش جمعی گروهی از معدنکاران اسپانیایی و خانواده هایشان است برای اینکه نگذارند دولت اسپانیا و اتحادیه اروپا، معدنهای زغال سنگ را ببندد و هزاران نفر را بیکار کند. یک معدنکار می گوید: مبارزه، مبارزه و مبارزه! تنها راهش همین است. در اسپانیایی ضرب المثلی داریم که بچه ای که گریه نکند پستان به دهنش نمی گذارند.

صبح. روزنامه «مترو» را بر می دارم و وارد قطار می شوم.  صفحه اول و خیلی از صفحات داخلی به رفراندوم استقلال اسکاتلند اختصاص یافته. دیشب دو ساعتی به اخبار و میزگردهای مربوط به رفراندم نگاه کرده ام و همه ش فکر کرده ام چقدر این بحثها و نحوه برخورد دولت مرکزی، احزاب، نهادهای مختلف و خود مردم اسکاتلند با قضیه استقلال و جدایی طلبی، می تواند برای مردم ایران آموزنده باشد.

صبح. روزنامه را کنار می گذارم، اپلیکیشن Wattpad را باز می کنم و شروع به خواندن بقیه رمانی می کنم که دخترم نوشته و در این شبکه اجتماعی منتشر کرده است؛ طبیعتا به زبان انگلیسی که دارد به سرعت تبدیل به زبان اولش می شود. به فصل ششم که می رسم، به ایستگاه مقصد رسیده ام و باید پیاده شوم. به سمت دفتر «عدالت برای ایران» می روم.

صبح. کار روزانه شروع می شود. محور کارهای این روزهایمان، بررسی دوره ای وضعیت حقوق بشر ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل است که بهش می گویند UPR (Universal Periodic Review). تمامی کشورها، هر چهار سال یک بار وضعیت حقوق بشرشان از تمامی جنبه ها، مورد بررسی قرار می گیرد و برای ما بسیار مهم است که مواردی که در چهارسال گذشته رویشان کار کرده ایم و درباره شان گزارش داده ایم، در شورای حقوق بشر مطرح شود. برای همه حقوق بشری ها این نشست و نتایجش بسیار مهم است.

صبح. ظهر. شب. و این سئوال، همچنان، مثل یک درد بی درمان، در پس زمینه هست و هست و هست: تبعید، چه شکلی است؟

تبعید، صبح روزی است که بیدار می شوی و یادت می آید پنج سال است که در بین دو دنیا، معلقی. پنج سال است که هر روز هزار بار آرزو می کنی در ایران زندگی می کردی و هر روز هزار بار آرزو می کنی که دیگر هیچگاه با مساله ای به نام ایران زندگی نکنی. تبعید، صبح همان روزی است که مثل سیلی می خورد توی صورتت تا یادت بیاورد که شکل مبارزه ای که انتخاب کرده ای، خیلی سخت است. استخوان سوز است. مثل چنگ زدن در هواست. به ندرت چیزی گیرت می آید. تلاشهایت بزرگ است و پیروزی هایت کوچک، گاهی به زور ذره بین باید ببینی شان و از همان ذرات ذره بینی انرژی بگیری؛ تا کی؟!

تبعید همان صبحی است که همراه با عزیزی، او هم در تبعید، یادبود سیمین بهبهانی را در مجله اکونومیست می خوانید و یک جمله آن، مصداق «در زندگی زخم هایی هست که مثل خوره روح را آهسته در انزوا می خورد» می شود: «سیمین بهبهانی بیش از آن عاشق ایران بود که آن را ترک کند. هر گاه برای شعرخوانی به مکانی آزادتر سفر می کرد، روز و شب را می شمرد تا برگردد.»

تبعید، فرداست و سالها بعد. ریشه هات را دیگر باز نمی شناسی، آنقدر که از تو دورند؛ حتی مطمئن نیستی که دیگر آن ریشه ها را اصلا بخواهی؛ و شاخه هایت، بدون ریشه، روحشان درد می گیرد، خشک می شود.

تبعید، در یک کلام، قلمه ای است که هی می کاری و انگار، هرگز نمی گیرد.

۱ دیدگاه

دموکراسی با تمام تبعات آن/ در نقد مخالفان حق تعیین سرنوشت

اخیرا سازمان عفو بین الملل در استرالیا برنامه ای تلویزیونی با عنوان «برگرد همونجایی که از آنجا آمده ای» تهیه کرده که در آن، شش استرالیایی، یک ماه به کشورهایی فرستاده می شوند که پناهندگان از آنجا می آیند و زندگی واقعی و رنجهای طاقت فرسای یک پناهنده را در جنگ، قحطی، سرکوب سیاسی، نسل کشی و پس از آن، فرار به استرالیا تجربه می کنند[1] و مقابل چشم بینندگانی قرار می دهند که اکثریتشان فکر می کنند پناهندگان، قانون شکن، مجرم و باعث اتلاف بودجه های دولتی هستند. وقتی بیانیه «جمعی از فعالین سیاسی» را درباره توافقنامه اخیر حزب دموکرات کردستان و حزب کومله[2] خواندم، بلافاصله فکر کردم تک تک امضا کنندگان این بیانیه را باید مجبور کرد یک ماه، فقط یک ماه، به عنوان یک کرد یا عرب یا بلوچ در ایران زندگی کنند و بعد از آنها پرسید که آیا چنین بیانیه ای را دوباره امضا خواهند کرد!؟

ادامهٔ این ورودی را بخوانید »

67 دیدگاه

واقعا می خواهی بدانی؟!

می خواهی بدانی چه چیزی تغییر کرده؟! راستش خیلی چیزها. مثل خیلی از کسان دیگر، زندگی من هم تکان درست و حسابی خورد. مثل خانه عروسکی که یکباره چپه شود. هیچ چیزش دیگر سر جای خودش نبود. اما اشیا، هنوز آنجا بودند، چارچوب خانه هنوز وجود داشت.

22 خرداد 88 و وقایع پس از آن، به طور برنامه ریزی نشده ای، زندگی مرا هم مثل خیلی های دیگر تغییر داد. مهمترین و بنیادی ترین تغییر این که من چند روز پس از آزاد ى ام از زندان از ایران خارج شدم. منی که خودم و شاید مثل خیلی های دیگر فکر می کردم  آخرین نفری هستم که ممکن است از ایران بیرون بیایم. منی که فکر می کردم هرچقدر هم فشار زیاد شود، باز هم می شود راههای باریکی برای ادامه فعالیت پیدا کرد.

ادامهٔ این ورودی را بخوانید »

5 دیدگاه

کانون وکلا در محاصره

دیروز، پنجشنبه 11 خرداد، در کنفرانس سالانه کانون وکلای بین المللی که امسال در لاهه برگزار شد درباره وضعیت وکلا و کانون وکلا در ایران سخنرانی داشتم. در سخنرانی، به  این موضوع که وکلا، یکی از مهمترین اقشار تحت حمله حکومت ایران، به خصوص طی سه سال گذشته بوده اند اشاره کردم. درباره وضعیت جاوید هوتن کیان، وکیل سکینه محمدی آشتیانی سخن گفتم که به نظر من، اگر نگوییم در طول تاریخ ایران، که لااقل در طول ده سال اخیر، هیچ وکیلی به اندازه و شدت او شکنجه نشده است. در ادامه به این موضوع اشاره کردم که همه آزار و اذیتها، احضارها، بازجویی ها و دستگیری های وکلا به نظر جمهوری اسلامی برای مهار کردن وکلای شورشی کافی نبوده که حالا، قصد دارد کانون وکلا را به طور کامل تسخیر کند. به تازگی، قوه قضاییه لایحه ای را به دولت فرستاده تا از طریق دولت به مجلس ارسال شود که درصورت تصویب، کانون وکلای دادگستری به شکل بخشی از قوه قضاییه درخواهد آمد و استقلال وکلا کاملا از میان خواهد رفت. عدم استقلال وکلا به این معنا خواهد بود که  حق دفاع همگان،نه تنها زندانیان سیاسی و عقیدتی، بلکه حتی مردم عادی نیز تحت مخاطره جدی قرار خواهد گرفت و از وکیل و وکالت، تنها اسم و شکل و شمایلی ظاهری باقی خواهد ماند.

و در نهایت، از کانون وکلای بین المللی، کانونهای وکلا در کشورهای مختلف و همینطور تک تک وکلایی که در خارج از محدوده های جغرافیایی جمهوری اسلامی زندگی می کنند خواستم که در همبستگی با وکلای ایرانی و جلوگیری از نابود شدن کانون وکلا، قدیمی ترین نهاد مدنی ایران، دست به اقدام بزنند.

خوشبختانه پس از سخنرانی، وکلایی که از کشورهای مختلف آمده بودند، تمایل خود را برای دفاع از وکلای ایرانی اعلام کردند و امیدوارم با استفاده از شبکه وسیع وکلا در سراسر جهان، بتوان جلو طرح این لایحه در مجلس را گرفت.

 

در پانل ما، که از سوی خانمی که رییس کانون وکلای استرالیا بود اداره می شد، رییس کانون وکلای زیمباوه، رییس کانون وکلای مالزی و یکی از مشهورترین وکلای هلند نیز سخنرانی کردند. این، عکس اعضای پانل پس از اتمام آن است.

متن این لایحه را که تا همین اواخر محرمانه نگه داشته شده بود و اخیرا، درز کرده است می توانید اینجا بخوانید. به خصوص به مواد 25 , 26 آن توجه کنید:

http://www.ayeenbook.com/index.php/2011-11-05-16-51-24/234-2012-04-22-05-40-30

در ادامه، متن کامل سخنرانی به فارسی را آورده ام. نسخه انگلیسی آن هم به زودی در وب سایت «وکلا برای وکلا» منتشر خواهد شد.

ادامهٔ این ورودی را بخوانید »

۱ دیدگاه

فهمیه، مادر سلما

فهیمه اسماعیل بدوی، 26 ساله،  معلم ابتدایی، در 7 اسفند آذر 1384، در حالی که 8 ماهه باردار بوده، به همراه همسرش، علی مطوری زاده دستگیر می شود. علی مطوری زاده، از موسسان حزب وفاق، یک حزب رفرمیست عرب که فعالیتش تا آبان 84 آزاد بود و حتی در انتخابات شورای شهر نیز کاندیدا معرفی کرد، بوده است. یک ماه بعد، دختر آنها، سلما در زندان سپیدار اهواز به دنیا می آید. مقامات قضایی، سه شرط برای آزادی فهیمه مقرر می کنند: 300 میلیون تومان وثیقه بگذارد، از شوهرش به طور غیابی طلاق بگیرد و اسم دخترش را از یک اسم عربی غیرمذهبی، به نام دیگری تغییر دهد. فهیمه شروط را نمی پذیرد و به 15 سال زندان محکوم می شود. علی مطوری زاده، تحت شکنجه های شدید و فشار زیاد به دلیل همسر و نوزاد دختر زندانی اش، اتهام تروریست بودن را می پذیرد و در 28 آذر 1385 اعدام می شود. فهیمه به زندان یاسوج تبعید شده و سلما، که حالا 7 ساله است، تمام این سالها را بدون پدر و مادر سر کرده است.

همه این دردها و رنجها، در سکوت آنها که می دانستند، بی خبری آنها که «نگاه نکردند»، عرب ستیزی فارس ها و رنگین تر بودن خون مرکز نشینان در مقابل شهرستانی ها، خون فارس ها در مقابل عرب ها و خون زندانیان سیاسی «خودمانی» در مقابل آنها که «نمی شناسیم» و «لابد کاری کرده بودند» و … اتفاق افتاده و هنوز هم می افتد.

باید شرمسار باشیم که نمی دانستیم، باید از خودمان بپرسیم: «چرا نگاه نکردم؟!» و حالا که می دانیم، دیگر باید مسئولیت خود را برای دفاع از فهیمه و سایر زندانیان سیاسی عرب، به خصوص زنانی که به دلیل فعالیتهای سیاسی مردان خود گروگان گرفته می شوند به جا بیاوریم. اما سئوال این است: چند نفر از آنها که به «خلیج عرب» نامیدن «خلیج فارس» اعتراض کرده اند، حاضرند برای آزادی فهیمه بیانیه امضا کنند؟!

برای آنها که هنوز هم باورشان نمی شود، لینکهای سه بیانیه مختلف سازمان عفو بین الملل را اینجا می گذارم:

http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE13/059/2006/en/f179e22f-d428-11dd-8743-d305bea2b2c7/mde130592006en.html
http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE13/127/2006/en/91baca29-d3d7-11dd-8743-d305bea2b2c7/mde131272006en.html
http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE13/143/2006/en/e78633e6-d34c-11dd-a329-2f46302a8cc6/mde131432006en.html

23 دیدگاه

«امید» نام من است؟!

دو زن بي نظير، منيره برادران و پرستو فروهر، دیشب نتيجه ماهها كارشان را در خانه آنه فرانك در فرانكفورت به نمايش گذاشته اند. نمايشگاهي با عنوان ‹اميد، نام من است›. در بخشي از آن، كارهاي دستي و يادگاري هاي زندانيان سياسي را كه بسياري از آنان بعدا اعدام شده اند به نمايش گذاشته اند، يادگاري هاي جان به در بردگان، لباسهايي كه به وقت فرار از ايران به همراه داشته اند و … همه اشيايي كه به طرز تكان دهنده اي تاريخ وحشت و سركوب را جلو تو مي گذارد، آدمهايي را كه در راه آرمانهايشان جان داده اند، زنده مي كند و خلاصه در يك كلام، ‹عليه فراموشي› است. دیشب وقتي منير حرف مي زد، با اينكه آلماني نمي دانم اما نمي توانستم جلو اشكهايم را بگيرم؛ تصوير همه آن يادگارها مي امد و همه تصويرهاي ديگر را كنار مي زد: گلدوزي هاي زنان زنداني براي معشوقشان، كاردستي هاي مردان زنداني براي بچه هايشان، پیراهن مردانه ای که یک دکمه اش کنده شده بود، نامه های زندانیان اعدام شده و آنچه بيش از همه قلبم را به درد آورد، سه اسكناس بيست توماني بود؛ پولي كه خانواده زنداني در ساك وسايل او پيدا كرده بودند؛ وقتي براي ملاقات رفته بودند و دريافته بودند عزيزشان به دار آويخته شده است.

و مدام، اشک بود که می آمد از اینکه این همه درد، این همه رنج، این همه سال، در خلوت خانه ها، در بقچه ای، چمدانی یا کشویی پنهان مانده بوده، بی آن که دیده شود، بی آن که به رسمیت شناخته شود و بی آن که به آن احترام گذاشته شود.

و مدام، پرسيدن از خود بود كه آیا «اميد» نام درستي براي اين نمايشگاه هست وقتي ‹اميد› منتظري،  بعد از دستگیر شدن در روز عاشورا، شکنجه شدن و به اجبار، در دادگاه نمایشی محاکمه شدن،  حالا اينجاست، در تبعيد، و در كنار كاردستي پدر اعدام شده اش؟! «اميد»ي آيا هست؟! منيره برادران و پرستو فروهر اعتقاد دارند كه هست و من به آنها و «اميد»شان اعتقاد دارم.

این نمایشگاه تا شش ماه دیگر برپاست. نشانی، مشخصات و چند عکس از نمایشگاه را اینجا پیدا می کنید:

http://www.jbs-anne-frank.de/ausstellungen/omid-ist-mein-name/

6 دیدگاه